Ngày 04/10/1961, Chủ tịch Hồ Chí Minh đã ký Lệnh số 53/LCT công bố Quyết định ban hành Pháp lệnh “Quy định việc quản lý nhà nước đối với công tác phòng cháy chữa cháy”. Đây là văn bản quan trọng đầu tiên, là dấu mốc lịch sử đối với công tác phòng cháy chữa cháy (PCCC). Bản Pháp lệnh có nêu rõ: “PCCC là để bảo vệ tài sản của nhà nước, tính mạng tài sản của Nhân dân; bảo vệ sản xuất với an ninh trật tự; đồng thời cũng khẳng định công tác PCCC là nghĩa vụ và trách nhiệm của toàn dân và của toàn xã hội”. Kể từ đó, ngày 04/10 trở thành ngày truyền thống của lực lượng Cảnh sát PCCC và CNCH (cứu nạn cứu hộ).

Nhằm tăng cường hiệu lực, hiệu quả quản lý Nhà nước và đề cao trách nhiệm của toàn dân đối với hoạt động PCCC; bảo vệ tính mạng, sức khỏe con người, bảo vệ tài sản của nhà nước, tổ chức và cá nhân, bảo vệ môi trường, bảo đảm an ninh và trật tự an toàn xã hội, Quốc hội khóa X, kỳ họp thứ 9, đã thông qua Luật PCCC và có hiệu lực thi hành từ ngày 04/10/2001. Trong đó quyết định lấy ngày 04/10 hàng năm là “Ngày toàn dân PCCC” để khẳng định công tác PCCC có ý nghĩa và vai trò hết sức quan trọng trong đời sống, nó liên quan mật thiết tới sức khỏe, tính mạng và tài sản của người dân. “Ngày toàn dân PCCC” chính là dịp để nhắc nhở cho toàn thể Nhân dân biết được trách nhiệm to lớn của mình đối với công tác PCCC, để từ đó nghiêm túc thực hiện, hạn chế cháy, nổ xảy ra, góp phần xây dựng và phát triển đất nước.